Duitse degelijkheid
In de vorige Nieuwsbrief hebben we al de Nederlandse kant belicht. Om de cultuurverschillen tussen Nederlanders en Duitsers te kunnen begrijpen moeten we de geschiedenis van beide landen kennen. De mentaliteit van een land wordt namelijk vaak gevormd door historische ervaringen en levensomstandigheden.
Gezagsgetrouw
Waar in Nederland sprake was van egalitarisme, was de situatie aan Duitse kant heel anders. Hier had de adel veel meer invloed. Op het grondgebied van het huidige Duitsland waren er honderden kleine vorstendommetjes en aristocratische heersers die meestal met strenge hand over hun onderdanen regeerden. Er was geen sprake van egalitarisme, de bevolking was noodgedwongen gezagsgetrouw.
Het ontstaan van de Duitse staat in 1871 was geen opstand tegen het nationaal gezag, maar veel meer een verlangen naar eenheid en een centraal gezag. Er ontstond een keizerrijk met sterke Pruisische invloeden, zoals militarisme en gehoorzaamheid. Daardoor ontstond een hiërarchische maatschappij met daarbij behorende formele omgangsvormen.
De verschillende oorlogen in Duitsland (30-jarige oorlog en twee wereldoorlogen) hebben daarna voor een fase van volledige rechtsonzekerheid gezorgd. Een ineenstorting van de orde. De bevolking snakte naar een maatschappij zonder chaos. Daarom: Ordnung muss sein… Dit noemen we het legaliteitsprincipe: Regels zijn er om nageleefd te worden. Een strafbaar feit moet vervolgd worden, omdat de wet dat verlangt. Het voor Nederland zo kenmerkende ‘gedoogbeleid’ vindt men daarom meestal maar vreemd. Precisie, orde en degelijkheid zijn echt Duitse deugden. Daarom is het niet zo gek dat Duitsland groot geworden is door industrialisering (werktuigbouw, automobielindustrie, handwerk).
Vooroordelen
Duitsers zijn erg trots op hun taal. Ze spreken weliswaar bijna allemaal Engels, maar geven de voorkeur aan communiceren in de eigen taal en doen er ook veel aan om deze tegen Engelstalige invloeden te beschermen. Echter: in de interculturele contacten tussen Nederlanders en Duitsers bestaan vaak aan beide zijden vooroordelen. Zo denken veel Nederlanders dat Duitsers geen Engels spreken en gaan veel Duitsers ervan uit dat alle Nederlanders hun talen goed beheersen.
Hoewel vele Duitsers wel degelijk Engels spreken, geniet communicatie in het Duits toch de voorkeur boven het Engels als gemeenschappelijk communicatiemiddel.
Wat tips: als je handel drijft of gewoon omgaat met Duitsers, hou dan rekening met het volgende:
- Wees terughoudend met lichamelijk contact
- Doe eerst zaken, dan pas sfeer
- Een goede voorbereiding is belangrijk (o.a. agenda)
- Hou de hiërarchie in het oog (eerst de baas, dan het team)
- Laat bij onderhandelingen ‘het schip niet stranden’
- Wees terughoudend met humor (m.n. in kritische situaties)
- Wees politiek correct
- Wees hoffelijk
- Ga niet te snel ‘duzen’, dus blijf heel lang ‘Siezen’. Let op titulatuur.
- Wees terughoudend met ‘kussen/zoenen’.
- Als je iets toezegt, dan zal een de Duitser dat als absoluut bindend beschouwen!
Paul Marcelis
Projectmanager
